Bademcik İltihabı (Akut Tonsilit)

Paylaş:

Tonsil olarak da adlandırılan bademcikler, dilin arka kısmında boğazın her iki yanında bulunan önemli görevleri olan organlarımızdır. Peki bademcik iltihabı (akut tonsilit) nedir?

Bademcik İltihabı (Akut Tonsilit) Nedir?

Bademcik İltihabı (Akut Tonsilit) nedir
Bademcik İltihabı (Akut Tonsilit) nedir

Vücuda giren zararlı mikropları yakalayarak, vücudun mikroplarla savaşmasına yardımcı olan hücreleri üretirler. Bu hücreler ya direk kendileri mikropları öldürmekte ya da mikropların öldürülmesini sağlayan bazı maddeleri üretmektedirler. Vücuda giren bazı mikroplar, tonsillerin bu etkisine rağmen yok edilemez ve tonsillerde çoğalarak tonsillerin iltihaplanmasına neden olurlar. Tonsillerde büyümeye, kızarmaya, bazen tonsiller üzerinde iltihap birikmesine neden olurlar. Bu duruma bademcik iltihabı (tonsilit) adı verilir. Bademcik iltihabı çocuklarda en sık görülen hastalıklardandır, en sık 5-15 yaşlarında ve kış-ilkbahar döneminde görülür. Akut tonsillite neden olan mikroplar, tükürük, burun ve boğaz sıvıları gibi vücut sıvılarıyla, yakın temasla, solunum yolundan hava yoluyla çıkan damlacıklar yoluyla insandan insana bulaşabilmektedir.

Akut Tonsillitin Belirtileri Nelerdir?

Akut tonsillit belirtileri, hastalığa sebep olan mikrobun türüne ve kişinin bağışıklık gücüne göre değişiklik gösterebilir. Bademcik iltihabında aşağıdaki belirtilerin tümü ya da bazıları ortaya çıkabilir. İşte belirtilerin daha geniş açıklamasıyla birlikte kapsamlı bir liste:

  1. Yüksek Ateş: 39-40 dereceye kadar çıkabilen ateş, akut tonsillit vakalarında sık görülür. Ateşe genellikle üşüme ve titreme eşlik eder.
  2. Bademciklerde Şişlik ve Kızarıklık: Bademciklerin şişmesi ve kırmızı renkte olması, tonsillit belirtisidir. Bazı durumlarda bademcikler üzerinde beyaz veya sarı lekeler veya iltihaplanmalar gözlemlenebilir.
  3. Kulak Ağrısı: Bademciklerin iltihaplanması boğazdan kulağa yayılan ağrılara neden olabilir. Özellikle yutkunma sırasında kulaklara doğru yayılan bir ağrı hissedilebilir.
  4. Boğaz Ağrısı: Boğazda şiddetli ağrı, iltihabın en yaygın belirtilerindendir. Bu ağrı, konuşma ve yemek yeme gibi aktiviteleri zorlaştırabilir.
  5. Yutkunmada Zorluk ve Rahatsızlık: Yutkunurken ağrı veya rahatsızlık hissi, bademciklerin şişmesi nedeniyle ortaya çıkar. İleri vakalarda sıvı tüketmek bile zorlayıcı olabilir.
  6. Genel Halsizlik ve Yorgunluk: Vücuttaki enfeksiyon nedeniyle halsizlik, genel kırgınlık, yorgunluk, eklem ve kas ağrıları yaşanabilir. Kişi kendini aşırı yorgun ve bitkin hissedebilir.
  7. Boyundaki Lenf Bezlerinde Şişme ve Hassasiyet: Boyun bölgesindeki lenf bezlerinde şişme, hassasiyet ve ağrı sıkça görülür. Bu şişkinlik, genellikle iltihaba karşı vücudun verdiği bir tepkidir.
  8. Baş Ağrısı: Enfeksiyonun etkisiyle baş ağrısı oluşabilir. Bu ağrı genellikle sürekli ve hafif-orta şiddettedir.
  9. İştahsızlık: Boğaz ağrısı ve yutkunma zorluğu nedeniyle iştah kaybı yaygındır. Yemek yemede isteksizlik, halsizlikle birleşerek hastanın enerji seviyesini düşürebilir.
  10. Kötü Ağız Kokusu: Tonsillit sırasında oluşan bakteriler, kötü ağız kokusuna sebep olabilir.
  11. Ses Değişiklikleri: Bademciklerin şişmesi ve iltihaplanması sonucu ses kısıklığı ya da farklılaşmış bir ses tonuyla konuşma görülebilir.

Çocuklarda Ek Belirtiler:

  1. Mide Bulantısı: Çocuklarda mide bulantısı, tonsillit ile beraber yaygın görülen bir semptomdur ve iştahsızlıkla bağlantılı olabilir.
  2. Kusma: Enfeksiyona bağlı mide bulantısı bazen kusma ile sonuçlanabilir. Bu durum özellikle çocuklarda sık görülür.
  3. Karın Ağrısı: Çocuklarda bademcik iltihabına bağlı olarak karın ağrısı şikayetleri görülebilir. Özellikle lenf düğümlerinin etkilenmesiyle bu ağrı daha belirgin hale gelir.
  4. Uyku Bozuklukları: Çocuklarda hastalığın getirdiği rahatsızlıklar, gece uykusunun bölünmesine veya huzursuz uyumaya yol açabilir.
  5. Sinirlilik ve Huzursuzluk: Çocuklarda, ağrı ve rahatsızlık hissi sinirlilik ve huysuzluğa sebep olabilir.
  6. Ağızda Kuruluk: Sürekli ağızdan nefes alma ihtiyacı, ağız kuruluğuna ve rahatsızlık hissine neden olabilir.
  7. Yutma Sırasında Tükürük Artışı: Özellikle çocuklarda, yutkunma zorluğu nedeniyle ağızda tükürük birikimi artabilir ve bu rahatsızlık verici olabilir.

Bu belirtiler, akut tonsillit vakalarında farklı derecelerde görülebilir ve özellikle çocuklarda belirtiler daha hızlı ve belirgin şekilde ortaya çıkabilir.

Eğer yukarıdaki gibi problemleriniz varsa sizleri Uğur Harputluoğlu‘na bekliyoruz.

Akut Tonsillitin Tedavisi Nasıl Yapılır?

Akut tonsillit tedavisinin amacı, enfeksiyonu ortadan kaldırmak, belirtileri hafifletmek ve olası komplikasyonları önlemektir. Bu süreçte yeterli sıvı tüketimi ve doğru ağız bakımı oldukça önemlidir. Ağız bakımını sağlamak için antiseptik gargaralar kullanılabilir. Ayrıca, hastanın yatak istirahati yapması, yeterince sıvı alması, ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlarla rahatlaması sağlanır. Bakteriyel enfeksiyon durumunda, antibiyotik tedavisi uygulanır; ancak antibiyotik kullanılmadığında bile hastalık genellikle 7-8 gün içinde kendiliğinden sınırlandırılır. Antibiyotik kullanımı ise baş ağrısı, ateş ve boyundaki lenf bezlerinde şişkinlik gibi belirtilerin daha hızlı iyileşmesine yardımcı olur. Ayrıca, akut romatizmal ateş (romatizmal kalp iltihabı) ve akut glomerülonefrit (böbrek iltihabı) gibi ciddi komplikasyonlar da bu sayede engellenebilir.

Hangi Durumlarda KBB doktoruna Başvurulmalı
Hangi Durumlarda KBB doktoruna Başvurulmalı

Antibiyotik tedavisi yalnızca doktora başvurulup, doktorun gerekli gördüğü durumlarda uygulanmalıdır. Toplumda sıkça yanlış kullanılan antibiyotikler, uygun olmayan bireylere verildiğinde ishal, karın ağrısı ve halsizlik gibi yan etkilere yol açabilmektedir. Ayrıca, antibiyotiklerin düşük dozda veya kısa süreli kullanımı, bakterilerin tam olarak yok olmamasına ve mevcut antibiyotiklere karşı direnç geliştirmelerine sebep olabilir. Bu durumda bakteriler güçlenerek, daha şiddetli ve tedavisi zor enfeksiyonlara neden olma potansiyeline sahip hale gelir. Bu dirençli enfeksiyonlar, antibiyotik tedavisine yanıt vermeyebilir ve hastaların sık sık boğaz enfeksiyonu gibi rahatsızlıklarla yeniden karşılaşmalarına yol açabilir.

İlaçlar enfeksiyon belirtilerinin kısa sürede düzelmesinde oldukça faydalıdır, iltihap ortadan kaldırılsa da bazen bademciğin büyüklüğü ortadan kalkmayabilir. Sık akut tonsillit geçirilmesi (yılda en az 4-5 defa akut tonsillit atağı), enfeksiyonun kronikleşip bademciklerde kalıcı hale gelmesi, bademciklerin çok büyüyerek yemek yemeyi zorlaştırıp solunum yolunu tıkayıcı hale gelmesi, bademcik çevresi apse gelişmesi durumlarında hastaların KBB uzmanınca değerlendirilip bademciklerinin ameliyatla çıkarılması (tonsillektomi) gerekmektedir.

Hangi Durumlarda KBB Doktoruna Başvurulmalı?

Akut tonsillit çoğunlukla kendi kendini sınırlayan ve 7-8 gün içinde kendiliğinden düzelebilen bir hastalıktır. Ateş 48 saatten uzun sürüyorsa, hastalık gittikçe kötüye gidiyorsa, klinik tabloya farklı şikayetler ekleniyorsa, yeme içme sırasında zorluk çekiliyorsa, soluk alıp vermede zorluk varsa bir KBB Uzmanına görünmelidir.

“Bademcik İltihabı (Akut Tonsilit)” gibi diğer içeriklerimiz için bilgilendirme kategorisine göz atabilirsiniz.

Akut Tonsillitin Komplikasyonları Nelerdir?

Akut tonsillitin tedavisi kolay olmasına rağmen doktora başvurulmasında geç kalındığında veya doktorun verdiği tedavi yarım bırakıldığında aşağıdaki komplikasyonlara neden olabilmektedir;

Peritonsiller apse (Bademcik çevresi apse), Otitis media ve mastoidit (orta kulak ve kulak arkası kemiğin enfeksiyonu), Pnomoni (Akciğer enfeksiyonu), Akut Romatizmal Ateş (Romatizmal Kalp İltihabı), Akut Glomerülonefrit (böbrek iltihabı), Derin boyun enfeksiyonu, Menenjit (Beyin zarı enfeksiyonu), Osteomiyelit (Kemik ve kemik iliği enfeksiyonu), Septik artrit (Eklem enfeksiyonu), Septisemi (mikrobun kana yayılması)

Kaynak: Kulak Burun Boğaz Baş ve Boyun Cerrahisi Vakfı

İlginizi çekebilir;
Horlama
Orta Kulak İltihabı (Otitis Media)

Operatör Doktor Uğur Harputluoğlu

Kulak-Burun-Boğaz (KBB) uzmanlığı ve estetik cerrahi konularında derin bir deneyime sahip olan Dr. Uğur Harputluoğlu, İstanbul’da doğmuş ve bu alandaki kariyerine kentin önde gelen hastanelerinde adım atmıştır. Uzun yıllara dayanan eğitim ve pratik deneyimiyle, hastalarına sağlık sorunlarına kapsamlı ve etkili çözümler sunmaktadır. Bugün ise kendi özel muayenehanesinde ve çeşitli hastanelerde hizmet vermektedir, her bir hastasına özenle ve uzmanlıkla yaklaşarak en iyi tedaviyi sağlamayı amaçlamaktadır.

Design Memscreative